Festiwal Miłosza to czas, kiedy Kraków intensywnie przeżywa spotkanie z poezją – jest jej największym świętem w Polsce. Historia festiwalu sięga roku 1997, w którym Czesław Miłosz wraz z Wisławą Szymborską, zostali honorowymi patronami pierwszych krakowskich Spotkań Poetów Wschodu i Zachodu. W roku 2009, pięć lat po śmierci noblisty, postanowiono zorganizować święto literatury noszące jego imię i inspirowane jego twórczością. Za przygotowanie festiwalu odpowiedzialny był początkowo Instytut Książki, obecnie zajmują się tym Krakowskie Biuro Festiwalowe oraz Fundacja Miasto Literatury. Festiwal, początkowo odbywający się co dwa lata, od 2015 roku jest organizowany w cyklu corocznym. Skupia wokół siebie tłumaczy, krytyków literackich, badaczy twórczości Miłosza oraz najwybitniejszych poetów z różnych krajów i wielu pokoleń. Wśród nich nie brakuje tych, którzy za swoją twórczość uhonorowani zostali najwyższymi wyróżnieniami, w tym literacką Nagrodą Nobla.
Połowa maja przyniosła kumulację festiwali literackich. Majowe szaleństwo festiwalowe przywodzi mi na myśl sierpień w Edynburgu, kiedy w tym samym czasie odbywa się około 20 festiwali poświęconych kulturze. – Marta Anna Zabłocka, „Gazeta Wyborcza”
W związku z tak dużą różnorodnością kulturową, ważnym aspektem festiwalu jest zainteresowanie odbiorców propozycjami z zagranicy. Organizatorzy pragną także uwrażliwić czytelników na świadomy odbiór literatury – dostrzeganie różnic między poszczególnymi przekładami czy wydaniami książek, zachęcanie do aktywnego udziału w wieczorach poetyckich, odczytach, spotkaniach autorskich. Poprzez festiwal dąży się do integrowania środowiska literackiego i wzajemnego inspirowania się twórców.
Obecnie Festiwal Miłosza jest najważniejszym w Polsce wydarzeniem poetyckim i znakomicie wpisuje się w ideę promowania Krakowa jako Miasta Literatury UNESCO. W jego trakcie odbywają się wieczory poetyckie, debaty, projekcje filmowe, koncerty i wystawy, spotkania z tłumaczami, pasma filmowe i dziecięce. Zaproszeni goście reprezentują najróżniejsze obszary kulturowe i perspektywy – w Festiwalu do tej pory udział wzięli tak wybitni twórcy jak m.in.: Wisława Szymborska, Seamus Heaney, Timothy Garton Ash, Bei Dao, Duo Duo, Juan Gelman, John Gray, Julia Hartwig, Robert Hass, Jane Hirshfield, Ryszard Krynicki, Philip Levine, Ołeh Łyszeha, Charles Simic, Zadie Smith, Gary Snyder, Ko Un, Thomas Venclova czy Adam Zagajewski.
W edycji 2015 Festiwalowi przyświecało hasło przewodnie „Księga olśnień”. Na cztery dni do Krakowa przyjechały najważniejsze postaci światowej poezji, aby czytać wiersze, dyskutować i wymienić się refleksjami. W 40 wydarzeniach festiwalowych wzięło udział ponad 4000 uczestników, 50 gości polskich i 20 zagranicznych, porozumiewających się łącznie 7 językami. Owocem Festiwalu jest także 8 specjalnych festiwalowych publikacji – niewydawanych wcześniej w Polsce tomików poetyckich autorstwa festiwalowych gości. Tomiki zostały złożone krojem pisma Milosz, autorstwa Damiena Collota, laureata Międzynarodowego Konkursu na Krój Literniczy im. Czesława Miłosza w 2011r.
Poeci, którzy zawitali do Krakowa, pochodzili z różnych miejsc globu i wzrastali w skrajnie odmiennych kulturach – i to właśnie poezja stała się dla nich płaszczyzną porozumienia. Uczestnicy Festiwalu mieli okazję spotkać Jurija Andruchowycza, Anthony’ego Miłosza, Xaviera Farré, Roberta Hassa, Marie Lundquist, Valzhynę Mort, Alice Oswald, Ruth Padel, Kornelijusa Platelisa, Alesia Razanawa, Charlesa Simica oraz Uroša Zupana. Wśród polskich gości znaleźli się Wojciech Bonowicz, Wioletta Grzegorzewska, Dariusz Sośnicki i Julia Fiedorczuk. Każdego dnia ogromnym zainteresowaniem cieszyły się wieczory poetyckie. Podczas spotkania zatytułowanego „Księga olśnień” można było usłyszeć, jak każdy z poetów czyta specjalnie wybrany na tę okazję wiersz w swoim języku ojczystym (warto podkreślić, że wśród nich były także języki kataloński i białoruski). Wieczór „Requiem dla poetów”, prowadzony przez Adama Zagajewskiego, poświęcony był pamięci i twórczości zmarłych autorów: Seamusa Heaneya, Marka Stranda, Stanisława Barańczaka, Tomaža Šalamuna, Juana Gelmana, Tadeusza Różewicza, Philipa Levine’a i Tomasa Tranströmera. Odbyły się także spotkania z tłumaczami opowiadającymi o pracy nad przekładem poetyckim. W Festiwal Miłosza, pod postacią pasma „Miłoszek”, zostały również włączone wydarzenia Festiwalu Literatury dla Dzieci, w edycji 2015 zainaugurowanego w Krakowie.
Od strony organizacyjnej, tegoroczny Festiwal był sprawdzianem nowej formuły. Tworzyły go po raz pierwszy wspólnie Krakowskie Biuro Festiwalowe oraz Fundacja Miasto Literatury. Program wydarzenia powstawał kolegialnie przy udziale Rady Programowej, a nad jego wysoką jakością merytoryczną czuwał Komitet Honorowy.
Zobacz więcej: www.miloszfestival.pl